اشتباهات رایجی که گیربکس اتوماتیک را خراب می‌کنند

روش استفاده از خودروهای اتومات با خودروهای معمولی کمی متفاوت است. خودروی اتوماتیک در واقع خودرویی است که تعویض دنده‌ها در آن به صورت کاملاً خودکار و بدون دخالت راننده انجام می‌شود. به این معنی که برای تغییر دنده از حالت سنگین به حالت سبک و برعکس، نیازی به تعویض دستی دنده وجود ندارد و تمام این عملیات به تناسب سرعت راننده به طور خودکار انجام می‌شود. در مقابل خودروهایی با گیربکس دستی که سه پدال دارند، در خودروهای دنده اتوماتیک هیچ پدال کلاچی وجود ندارد و تنها با دو پدال گاز و ترمز عملکرد می‌کند، به این معنی که تعویض دنده بدون نیاز به کلاچ انجام می‌شود.

گیربکس اتوماتیک

اشتباهات رایجی که ممکن است باعث خرابی گیربکس اتوماتیک شوند

1. خلاص کردن گیربکس حین حرکت، به ویژه در سرعت بالا یا سرازیری

   خلاص کردن گیربکس حین حرکت، به ویژه در سرعت بالا یا سرازیری، عملاً یک عمل نادرست است که می‌تواند به خطرات جدی و آسیب به خودرو منجر شود. این عمل علاوه بر کاهش کنترل شما بر روی خودرو، فشار زیادی بر شیرهای برقی گیربکس ایجاد خواهد کرد و ممکن است باعث خرابی آن‌ها شود.

   بنابراین، خلاص کردن گیربکس در حین حرکت به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و ممکن است باعث آسیب به خودرو و هزینه‌های بالای تعمیر شود. بهتر است همیشه دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های تولیدکننده را رعایت کرده و گیربکس را به درستی استفاده کنید.

2. استفاده از حالت خلاص (N یا Neutral) برای لانچ کردن

   استفاده از حالت خلاص (N یا Neutral) برای لانچ کردن در خودروهای اتوماتیک نیز توصیه نمی‌شود. حرکت لانچ کردن که در خودروهای دنده‌ای با استفاده از کلاچ انجام می‌شود، به طور مستقیم برای خودروهای اتوماتیک قابل انجام نیست و ممکن است باعث آسیب و خرابی گیربکس شود.به عنوان یک نکته مهم، گیربکس‌های اتوماتیک برای رانندگی شهری و راحتی در رانندگی طراحی شده‌اند و نه برای استفاده در شرایط شتاب‌گیری ناگهانی و رانندگی با فشار بالا. برخی خودروهای اسپرت که از گیربکس اتوماتیک استفاده می‌کنند، ممکن است به یک آپشن به نام “لانچ کنترل” (Launch Control) مجهز باشند که امکان شتاب‌گیری ناگهانی را بدون خطرات آسیب به گیربکس فراهم می‌کند.

3. تعویض حالت دنده در حین حرکت

   تعویض حالت دنده در حین حرکت در خودروهای اتوماتیک نباید به صورت متوالی و بدون توقف کامل انجام شود. این عمل باعث وارد آمدن فشار به گیربکس می‌شود و ممکن است آسیب و خرابی به سیستم گیربکس وارد شود.

   بنابراین، همواره توصیه می‌شود قبل از تغییر حالت دنده، به طور کامل توقف کرده و سپس دنده را از حالت Drive (D) به Reverse (R) یا برعکس تغییر دهید. این اقدام از آسیب‌رساندن به گیربکس جلوگیری می‌کند و ایمنی خودرو را حفظ می‌کند.

4. خلاص کردن برای توقف‌های کوتاه

   خلاص کردن (Neutral) گیربکس در توقف‌های کوتاه، مانند چراغ قرمز یا ترافیک که زمان توقف خودرو کمتر از ۲ دقیقه است، توصیه نمی‌شود. در این حالت، بهتر است گیربکس را در حالت Drive (D) نگه داشته و ترمز را فشار دهید تا خودرو آرام و توقف کامل شود.

   زمانی که خودرو در حالت D قرار دارد و توقف می‌کنید، فقط جریان روغن هیدرولیک درون گیربکس وجود دارد و تمام قطعات مکانیکی و الکترونیکی گیربکس در حالت استراحت قرار می‌گیرند. با خلاص کردن گیربکس و سپس قرار دادن آن در حالت D، سیستم کلاچ‌ها، سوپاپ‌ها و شیرهای برقی دوباره فعال شده و استهلاک آن‌ها افزایش می‌یابد.

   به همین دلیل، در توقف‌های کوتاه توصیه می‌شود گیربکس را در حالت D نگه داشته و از خلاص کردن آن خودداری کنید. این کار می‌تواند عمر مفید قطعات گیربکس را افزایش دهد و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را کاهش دهد.

5. توقف کامل با دنده P

   برای توقف کامل و پارک کردن خودرو با گیربکس اتوماتیک، مراحل زیر را دنبال کنید:

   1. ایست کامل: ابتدا خودرو را به طور کامل توقف دهید. اطمینان حاصل کنید که خودرو کاملاً آرام و بی‌حرکت است.
   2. خلاص کردن (Neutral): دنده را از حالت Drive (D) به حالت Neutral (N) منتقل کنید. در این حالت، خودرو قادر به حرکت نخواهد بود.
   3. ترمز دستی: ترمز دستی (همچنین به عنوان پارکینگ) را بکشید. این کار باعث تثبیت خودرو در مکان توقف شده و جلوگیری از حرکت آن می‌شود.
   4. برداشتن فشار از ترمز: پایتان را از روی پدال ترمز بردارید تا وزن خودرو بر روی چرخ‌های عقب (در صورتی که خودرو جلو برده شده است) یا چرخ‌های جلو (در صورتی که خودرو عقب برده شده است) بیافتد. این کار باعث استحکام ترمز دستی می‌شود.
   5. حالت پارک (Park): دنده را در حالت P (Park) قرار دهید. حالت پارک برای قفل کردن گیربکس و جلوگیری از حرکت غیرمنتظره خودرو استفاده می‌شود. در حالت پارک، قفل مکانیکی در گیربکس فعال می‌شود.

   توجه داشته باشید که برعکس کردن این مراحل (به عنوان مثال، قرار دادن دنده در حالت P قبل از خلاص کردن) می‌تواند باعث آسیب به گیربکس و سیستم ترمز شود. پس از قرار دادن خودرو در حالت پارک، ممکن است همچنین نیاز به فعالسازی قفل استراحت (parking lock) باشد، که در دستورالعمل خودرو شما مشخص شده است.

6. پیش از گرم شدن موتور، نیروی زیادی به گیربکس وارد نکنید

   گرم کردن موتور قبل از حرکت در فصل‌های سرد اهمیت دارد، اما روشی که بهتر است به این منظور استفاده شود، متفاوت است. استفاده از حالت ساکن برای گرم کردن موتور در خودروهای اتوماتیک به‌طور عمومی توصیه نمی‌شود و ممکن است به سیستم گیربکس و سایر قطعات خودرو آسیب برساند.

   بهترین راه برای گرم کردن موتور خودرو اتوماتیک، آغاز حرکت آرام و با سرعت کم است. با شروع حرکت آهسته و افزایش تدریجی سرعت، موتور به مرور گرم می‌شود. این روش از لحاظ اقتصادی هم بهتر است، زیرا موتور در حین حرکت به صورت مؤثرتری گرم می‌شود و مصرف سوخت کمتری دارد.

   در ضمن، توجه داشته باشید که خودروهای جدیدتر با سیستم‌های مدیریت موتور پیشرفته‌تری همراه هستند که به بهینه‌ترین شرایط برای گرم کردن موتور می‌رسند. بنابراین، در بیشتر موارد نیاز به اقدامات خاصی از سوی راننده نیست و کافیست آرام و با سرعت کم حرکت کنید تا موتور به طور متناسب گرم شود.

   در هر صورت، برای دقیق‌ترین راهنمایی در مورد خودرو خاص خودتان، به راهنمایی کتابچه راهنمای خودرو و توصیه‌های تولیدکننده مراجعه کنید.

7. رانندگی با روغن گیربکس کم

   روغن گیربکس در خودروهای اتوماتیک نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح گیربکس دارد. روغن گیربکس به عنوان یک ماده لوبریکانت استفاده می‌شود تا بین قطعات داخلی گیربکس روانکاری ایجاد کند، اصطکاک را کاهش دهد و از خرابی قطعات جلوگیری کند. همچنین، روغن گیربکس نقش در خنک‌کنندگی قطعات گیربکس دارد و در طول عملکرد خودرو حرارت تولید شده را جذب و تخلیه می‌کند.

   استفاده از روغن گیربکس به میزان مناسب و نگهداری منظم آن، از رانندگی بهتر و کاهش خطر خرابی‌های گیربکس جلوگیری می‌کند. در صورتی که به مدت زیادی با روغن گیربکس کم رانندگی کنید، ممکن است روانکاری ضعیف شود، اصطکاک بیشتری در گیربکس ایجاد شود و در نهایت باعث خرابی و عدم عملکرد صحیح گیربکس شود.

   بنابراین، توصیه می‌شود که در بازه‌های زمانی مناسب، روغن گیربکس را چک و تعویض کرده و نگهداری منظم از سیستم گیربکس خودرو خود را انجام دهید. همچنین، رعایت توصیه‌های تولید کننده خودرو در مورد استفاده از نوع و مقدار مناسب روغن گیربکس بسیار مهم است.

8. درجا گاز دادن

   درجا گاز دادن در خودروهای اتوماتیک وقتی که در دنده D قرار نگرفته اند، می‌تواند به آسیب رساندن به گیربکس منجر شود. این عمل باعث ایجاد فشار ناگهانی بین قطعات داخل گیربکس و موتور می‌شود که ممکن است به طور ناخواسته سیستم گیربکس را تحمیل کند و باعث آسیب دیدگی و خرابی آن شود.

   بنابراین، بهتر است هنگامی که خودرو در حالت ایستاده است، از گاز دادن خودداری کنید تا سلامت و عملکرد صحیح گیربکس خودرو حفظ شود. این مورد بسیار مهم است و رعایت آن به مدت طولانی به عمر و عملکرد بهتر گیربکس شما کمک خواهد کرد.