احتمالا بارها برای شما پیش آمده تا از طریق اتوبوس های بین شهری سفر داشته باشید و یا در ردیف اول اتوبوس نشسته باشد. در صورتی که شما اندکی هم به مسائل فنی کنجاو باشید حتما مشاهده کرده اید که راننده زمانی که می‌خواهد از روی مانعی عبور کند قبل از نزدیک شدن به آن مانع ، دسته ای که در ستون فرمان طراحی شده است را می‌کشد و بعد از اینکه این دسته توسط راننده کشیده می‌شود صدایی مانند زوزه از اتوبوس به گوش می‌رسد و سرعت اتوبوس به تدریج کم می‌شود. راننده در واقع با استفاده از دسته کنترل ، ریتاردر اتوبوس را فعال کرده است. حال میپرسید که ریتاردر چیست ؟ با تایرپارس در این مقاله همراه باشید.
ریتاردر چیست؟
ترمز کمکی یا ریتاردر (Retarder) یک سیستم ترمز اضافی در خودروها است که به عنوان یک منبع ترمز تکمیلی عمل میکند. هدف اصلی استفاده از ترمز کمکی ریتاردر، افزایش عملکرد ترمز و کاهش استفاده از ترمزهای اصلی می‌باشد.
ریتاردر در اتوبوس‌ها و کامیون‌ها بیشتر به کار می‌رود. عملکرد آن بر اساس اصطکاک و نیروی مغناطیسی است. ریتاردر به صورت معمول در دسته فرمان قرار دارد و با کشیدن دسته فرمان، نیروی مغناطیسی فعال شده و باعث ایجاد مقاومت در سیستم انتقال قدرت می‌شود. این مقاومت، سرعت خودرو را به تدریج کاهش می‌دهد و از فرسودگی زودرس ترمزهای اصلی جلوگیری میکند.
استفاده از ریتاردر به عنوان ترمز کمکی منجر به کاهش استهلاک ترمزهای اصلی، کاهش نیاز به تعویض ترمز و افزایش عمر مفید آنها می‌شود. همچنین، استفاده از ریتاردر در کاهش خطر سرنشینان و بار خودرو نیز موثر است، زیرا کنترل بهتری بر سرعت خودرو ارائه می‌دهد و از فشار زیاد بر ترمزها در حین ترمزگیری جلوگیری می‌کن
ریتاردر چگونه کار میکند؟
ریتاردر یک دستگاه ترمز اضافی است که شامل دو توربین به نام‌های روتور و استاتور است. روغنی که در ریتاردر استفاده می‌شود، با خاصیت لزجی که دارد، انرژی دورانی موجود در موتور را کاهش می‌دهد. در ریتاردرهای توربینی، پره‌های استاتور و روتور در نزدیکی یکدیگر قرار گرفته‌اند و با استفاده از پمپ روغن، در صورت نیاز به ترمزگیری، روغن وارد محفظه ریتاردر می‌شود. با عبور روغن در میان پره‌های استاتور و روتور، سرعت ذرات روغن کاهش می‌یابد و نیروی ترمز در میل گاردان و چرخ‌ها افزایش می‌یابد.
همچنین وجود ریتاردرهای الکترومغناطیسی نیز وجود دارد که برای اتوبوس‌های قدیمی استفاده می‌شوند. این نوع ریتاردرها شامل یک روتور متصل به شفت چرخان و یک استاتور متصل به شاسی خودرو هستند. در این ریتاردرها، هیچ تماس مستقیمی بین استاتور و روتور وجود ندارد و با ایجاد جریان الکتریکی در استاتور، میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود که باعث کاهش سرعت چرخش روتور و در نهایت سرعت خودرو می‌شود.
اطلاعات تکمیلی در مورد ریتاردرها
ریتاردرها از توان و چیدمان‌های مختلفی برخوردار هستند و ممکن است در گیربکس یا جداگانه نصب شوند. محل نصب ریتاردرها نیز ممکن است در پشت گیربکس، در انتهای گیربکس یا ابتدای میل گاردان باشد. همچنین، آنها به دو دسته آفلاین و اینلاین تقسیم می‌شوند که به موقعیت نصب آنها در خودرو اشاره دارند.
برندهای معروف ریتاردرها که در اروپا ساخته می‌شوند، Voith و ZF هستند. این برندها به خاطر گیربکس‌های خودشان نیز شناخته شده‌اند. برای مثال، ریتاردر Voith با قدرت 950 اسب بخار قوی‌ترین ریتاردر ساخته شده است و قادر به کنترل خودروهای سنگین باربری می‌باشد. اگر این سیستم در کنار ترمز موتور نیز عمل کند، نه تنها قدرت خودرو را افزایش می‌دهد، بلکه مشکلات عملکرد کم ترمز موتور در سرعت‌های پایین و کمبود قدرت در سرعت‌های بالا را بهبود می‌بخشد.
در ویدیو پایین میتوانید نحوه دقیق عملکرد ریتاردر را طی انیمشینی که شرکت voith منتشر کرده است ببینید :