شمع ها، یکی از عوامل مهم و حیاتی در عملکرد خودروی شما هستند. این قطعات ترکیبی از هوا و سوخت را در سیلندرهای موتور به اشتعال می‌اندازند و برای سیستم جرقه‌زنی وسیله نقلیه شما اساسی اند.
از این رو، مراقبت دقیق و منظم از شمع‌های خودرو می‌تواند از وقوع مشکلات جدی در عملکرد خودروی شما جلوگیری کند. در این مقاله، ما قصد داریم شمع ماشین، وظایف آن، نشانه‌های خرابی شمع خودرو، روش‌های تعویض شمع خودرو، و سایر مطالب مرتبط را بررسی کنیم. پس از خواندن این مقاله، شما اطلاعات کامل‌تری در زمینه مراقبت از شمع های خودرو خواهید داشت.
شمع خودرو چیست؟
شمع خودرو یک قطعه کوچک و حیاتی در موتور خودرو است. وظیفه اصلی شمع ایجاد جرقه‌ای الکتریکی در داخل محفظه احتراق موتور به منظور اشتعال مخلوط هوا و سوخت میباشد. این جرقه الکتریکی باعث انفجار مخلوط هوا و سوخت در سیلندرهای موتور می‌شود و این انفجار انرژی لازم برای حرکت خودرو ایجاد می‌کند.
شمع های خودرو عمدتاً از چهار قسمت اصلی تشکیل شده‌اند:
- سر شمع: این بخش در قسمت بالایی شمع قرار دارد و جرقه الکتریکی را ایجاد می‌کند.
- بدنه شمع: این قسمت به عنوان پایه شمع عمل می‌کند و به محفظه احتراق موتور متصل می‌شود.
- الکترود مرکزی: الکترود مرکزی در سر شمع قرار دارد و جرقه الکتریکی را به بخش‌های دیگر شمع منتقل می‌کند.
- الکترود پیشین: الکترود پیشین در بدنه شمع قرار دارد و وظیفه منتقل کردن جرقه الکتریکی از سر شمع به الکترود مرکزی را دارد.
شمع های خودرو در انواع مختلف بر اساس نوع موتور، نوع سوخت و نیازهای خودروهای مختلف وجود دارند. انتخاب شمع مناسب برای خودرو بسیار مهم است زیرا این قطعه تأثیر مستقیمی بر عملکرد و کارایی موتور دارد. همچنین، شمع های خودرو به مرور زمان خراب می‌شوند و نیاز به تعویض دارند تا عملکرد موتور بهینه باقی بماند.
علائم خرابی شمع خودرو
در ادامه، شش نمونه از نشانه‌های رایجی که به خرابی یا رسوب کردگی شمع ها اشاره می‌کنند ، فهرست شده است:
شتاب پایین
عامل شایع‌ترین کاهش شتاب در اکثر خودروها عمدتاً مشکلاتی در سیستم جرقه‌زنی میباشد. در موتورهای مدرن امروزی، سنسورهای متعددی وجود دارند که با اطلاعاتی که به رایانه داخلی و سیستم احتراق می‌دهند، تصمیم می‌گیرند که چه زمانی پالس‌های الکتریکی برای ایجاد جرقه در شمع ارسال شوند. بنابراین، مشکلات شتاب ممکن است ناشی از یک سنسور معیوب باشد.
با این حال، گاهی اوقات دلیل کاهش شتاب به سادگی شمع های فرسوده است. شمع ها از موادی تشکیل شده‌اند تا جرقه‌ای تولید کنند که مخلوط هوا و سوخت را در محفظه احتراق به اشتعال بیاندازد. اما پس از مدتی، مقاومت داخلی شمع ها افزایش می‌یابد و کارایی آن‌ها کاهش می‌یابد، که می‌تواند به طور چشمگیری کاهش شتاب خودرو را تاثیر دهد.
بنابراین، اگر متوجه شدید که خودروی شما کند عمل می‌کند یا به سرعت قبل شتاب نمی‌گیرد، علت آن ممکن است یک شمع فرسوده باشد که نیاز به تعویض دارد. با این حال، بهتر است به یک تکنسین متخصص مراجعه کنید تا با انجام تست‌های خرابی شمع خودرو، این مشکل را بررسی کند. زیرا این مشکل ممکن است ناشی از عوامل دیگری نیز باشد، از جمله فیلترهای نامناسب سوخت، آلودگی یا گرفتگی انژکتور سوخت یا مشکلات در حسگرهای اکسیژن.
مصرف بالای سوخت
یک شمع به طور کامل کارآمد بوده و به اشتعال سوخت در چرخه احتراق کمک می‌کند. وقتی این عمل به درستی انجام می‌شود، عملکرد خودروی شما در مصرف سوخت بهینه خواهد بود. از سوی دیگر، زمانی که شمع به خوبی عمل نمی‌کند، اغلب به دلیل این است که شکاف بین الکترودهای شمع یا خیلی نزدیک یا خیلی دور است.
اگر خودروی شما افزایش مصرف سوخت داشته باشد، احتمالاً می‌توان آن را به شمع ای که خراب شده است نسبت داد.
خاموش شدن موتور
در صورتی که موتور خودرو خاموش شود، عمدتاً به دلیل وجود مشکل در سیستم جرقه‌زنی میباشد. اگرچه در خودروهای مدرن، این مسئله معمولاً به علت نقص سنسورها رخ میدهد، اما ممکن است به عوامل دیگری نظیر آسیب به سیم‌های شمع یا نوک شمع که به سیم متصل می‌شود، برگردد.
وجود احتراق ناقص در موتور ، معمولاً با تکان‌های نامنظم و یا شنیدن صداهای اضافی در موتور قابل تشخیص است. اگر موتور در شرایط نادرست به کار ادامه دهد، آلاینده‌های اگزوز افزایش می‌یابند و کارایی موتور به شدت کاهش می‌یابد.
افزایش نیرو یا تردید موتور
در هنگام شتاب‌گیری ممکن است متوجه ناپایداری موتور شوید. در این شرایط، موتور به درستی به دستورات راننده پاسخ نمی‌دهد. ممکن است تنش در سیکل احتراق موتور افزایش یا کاهش یابد و سپس ماشین به طور ناگهانی گاز بخورد یا خفه کند. این مشکل معمولاً به دلیل مصرف بیش از حد هوا در فرآیند احتراق موتور رخ میدهد و سیگنال خرابی شمع را به ما میدهد.
روشن شدن سخت خودرو
در صورتی که وسیله نقلیه شما با مشکلات در زمینه روشن شدن مواجه شده باشد، این ممکن است به نمایانگری از خرابی شمع ها باشد و یک شاخص برای تشخیص این خرابی در خودروتان محسوب شود. همانگونه که پیشتر ذکر شد، سیستم جرقه‌زنی موتور از تعدادی قسمت جداگانه تشکیل شده است که برای کارکرد بهینه باید با هم هماهنگ باشند. بنابراین، در صورتی که نخستین علائم مشکلات در زمینه روشن شدن خودروی خود را مشاهده کنید، توصیه می‌شود که با یک تکنسین ماهر تماس بگیرید تا شمع های خودرو را بررسی کند.
علت خرابی شمع خودرو
خرابی شمع های خودرو ممکن است به دلایل متعددی اتفاق بیفتد. در زیر، علت‌های رایج خرابی شمع خودرو را برای شما توضیح داده‌ام:
- فرسودگی طبیعی: شمع ها با گذر زمان و کیلومتراژ از کارایی اولیه خود از دست می‌دهند. فرسودگی طبیعی از علل اصلی خرابی شمع ها است. شمع های فرسوده عملکرد بهینه را ندارند و ممکن است مشکلاتی مانند کاهش توان موتور و افزایش مصرف سوخت ایجاد کنند.
- آلودگی و رسوبات: ذرات کربنی و آلودگی‌های دیگر در سوخت و هوا می‌توانند به سر شمع ها چسبیده و رسوباتی ایجاد کنند. این رسوبات باعث مشکلات در ایجاد جرقه و اشتعال مخلوط هوا و سوخت می‌شوند.
- سوخت ناسالم یا زیاد: استفاده از سوخت ناسالم یا سوخت با اکتان‌عدد پایین می‌تواند به خرابی شمع ها منجر شود. همچنین، استفاده از سوخت با اکتان‌عدد بالا نیز ممکن است رسوبات را ایجاد کرده و شمع ها را آسیب دهد.
- قدرت اسپارک ضعیف: شمع هایی که جرقه الکتریکی ضعیفی ایجاد می‌کنند ممکن است به درستی کار نکنند. این مشکل معمولاً به دلیل فرسودگی یا آسیب در الکترودهای شمع رخ میدهد.
- آب‌زنی: آب‌زنی شمع ها می‌تواند علتی برای خرابی آن‌ها باشد. وقتی که آب وارد محفظه شمع می‌شود، جرقه الکتریکی نمی‌تواند به درستی ایجاد شود و شمع ممکن است خراب شود.
- تراشه‌های الکترونیکی خراب: در خودروهای مدرن با تراشه‌های الکترونیکی، خرابی در این تراشه‌ها می‌تواند عاملی برای خرابی شمع ها باشد. این خرابی ممکن است به عنوان نتیجه‌ای از اشکال در سیستم جرقه‌زنی یا کنترل الکترونیکی موتور رخ دهد.
برای تشخیص و رفع خرابی شمع های خودرو، بهتر است به یک مکانیک خودرو متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و تعویض مناسب انجام شود.
عوارض خرابی شمع خودرو
در صورت خرابی شمع خودرو شما موظف هستید هرچه سریع تر برای تعمیر و یا تعویض آن اقدام کنید. در غیر اینصورت ممکن است با خسارت های بیشتری مواجه شوید. عوارض خرابی شمع خودرو عبارتند از:
- کاهش راندمان خودرو
- افزایش مصرف سوخت
- آسیب به سایر اجزای موتور
- مسدود شدن فیلتر کاتالیست
زمان مناسب برای تعویض شمع های خودرو به توصیه متخصصان، معمولاً پس از طی کردن ۵۰ هزار کیلومتر است. این مدت زمان ممکن است بسته به شیوه رانندگی، نگهداری خودرو، نوع و کیفیت شمع ها و عوامل دیگر متغیر باشد.
بنابراین، باید توجه داشت که هرگاه علائم خرابی شمع خودرو ظاهر شود، ضروری است تا شمع ها را تعویض نمایید. این اقدام اساسی است زیرا خودرو به شما هشدار میدهد که شمع های آن به انتهای عمر مفید خود رسیده‌اند.