هنگامی که علائم خرابی لاستیک ظاهر میشوند، لازم است فوراً به آنها رسیدگی شود، زیرا حفظ شرایط ایمنی خودرو بستگی به وضعیت لاستیک دارد. لاستیک، یکی از اجزای حیاتی هر وسیله نقلیه است و نقش بسیار مهمی در ایمنی خودرو دارد. طی رفت و آمدهای روزانه و سفرهای جادهای طولانی، لاستیکها به مرور زمان فرسوده و مصرف میشوند. با این وجود، خرابی لاستیک ممکن است به طور غیرمنتظره رخ دهد و منجر به عواقب جدی شود.
نشانههای خرابی لاستیک
یکی از شایعترین علائم خرابی لاستیک، ساییدگی ناهموار آج است. در این حالت، آج لاستیک بهطور ناهموار فرسوده یا در مناطق خاصی به میزان قابلتوجهی بیشتر از مناطق دیگر، فرسوده میشود. ساییدگی ناهموار آج ممکن است ناشی از عواملی مانند ناترازی چرخها، مشکلات در تعلیق، یا فشار بیش از حد یا کم باد لاستیکها باشد. این موضوع میتواند منجر به کاهش کشش و کنترل خودرو، ضربههای شدید به اتاق، صدا و سر و صدا، و افزایش شدید احتمال ترکیدن لاستیک گردد.
برآمدگی یا تاول
یکی از دیگر نشانههای خرابی لاستیک، وجود برآمدگی یا تاول در دیواره جانبی آن است. این برجستگیها یا تاولها ممکن است نشاندهنده آن باشند که ساختار داخلی لاستیک به خطر افتاده است. این وضعیت ممکن است به دلیل نواقص تولید، آسیب، ضربه، یا حتی از طریق قرار گرفتن برای مدت زمان طولانی در معرض دماهای بالا ایجاد شود. در صورتی که این برجستگیها یا تاولها رفع نشوند، ممکن است در نهایت منجر به انفجار شوند که به ویژه در سرعتهای بالا بسیار خطرناک خواهد بود.
لرزش بیش از حد
اگر در حین رانندگی لرزش بیش از حد احساس میکنید، ممکن است نشانهای از خرابی لاستیک باشد. این لرزش میتواند از طریق فرمان یا کل خودرو قابل تشخیص باشد و اغلب نشانهای از مشکل در تعادل یا بالانس لاستیک است. وقتی یک لاستیک از تعادل خارج میشود، ممکن است باعث لرزش خودرو شده و تجربه رانندگی ناخوشایند و در نتیجه ناامنی بالقوه را افزایش دهد. همچنین، لرزش بیش از حد ممکن است نشانهای از آسیب دیدگی لاستیک باشد که ناشی از پنچری یا آسیب داخلی است. برای جلوگیری از آسیب بیشتر به لاستیک و اطمینان حاصل کردن از یک رانندگی نرم و ایمن، رسیدگی سریع به این موضوع بسیار حیاتی است.
فشار هوا نامناسب
یکی از عوامل اساسی خرابی لاستیک، فشار هوا درون آن است. فشار هوای کمتر از مقدار مورد نیاز میتواند منجر به فرسایش نامتوازن طرفین خارجی و بخشی از دیوارههای لاستیک شود، همچنین میتواند عمر کلی تایر را کاهش دهد. از طرف دیگر، فشار هوای بیش از اندازه میتواند باعث فرسایش بخش میانی آجها و ناهمواری در سطح تایر شود. در هر دو حالت، یعنی کم و زیاد بودن فشار هوا در تایر، احتمال ترکیدن تایر افزایش مییابد.
استفاده نادرست
رانندگی در شرایطی مانند سرعت بالاتر از حد مجاز تایر مورد استفاده و یا وجود نشانههای خرابی لاستیکها، احتمال بروز حادثه را بسیار افزایش میدهد. همچنین، رانندگی با لاستیکهای غیر رادیال در شرایط جوی نامناسب، ممکن است باعث زودتر صاف شدن و خرابی لاستیک شود.
فرسایش ناهمگن
فرسایش ناهمگن لاستیکها ممکن است به دلایلی همچون تنظیم نامناسب چرخها، آسیب به شاسی یا اکسلها، خرابی بلبرینگ جرخها، تاب داشتن رینگها، عدم تعادل در فشار هوا در تایرها و یا عوامل دیگر، باعث شود که لاستیکها زودتر صاف شوند یا خرابی داشته باشند.
شرایط محیطی
عوامل محیطی از قبیل نور مستقیم آفتاب، رطوبت، گرما و سرما، و همچنین محیط اسیدی، میتوانند بر عمر و عملکرد لاستیکها تأثیرگذار باشند و باعث خرابی لاستیک شوند.
بالا رفتن سن لاستیک
لاستیکها، همچون سایر کالاهای مصرفی، دارای تاریخ انقضا هستند. عمر تایر بین ۴ تا ۶ سال است، با توجه به نوع آن و شرایط استفاده و نگهداری مناسب. طبیعی است که با استفاده، تایر زودتر خراب شده و نیاز به تعویض دارد. همچنین، با پایان انقضای لاستیک، حتی اگر آجها سالم و کامل باشند، تعویض تایر لازم است. تاریخ انقضای لاستیکهای ایرانی، از جمله بارز، کویرتایر، و یزدتایر، ۴ سال است.
شرایط جاده
ناهمواری و چالههای جادهها به عنوان یکی از اصلیترین عوامل خرابی لاستیک، باعث آسیبهای لحظهای و گسترده به لاستیکها میشوند، بهطوریکه احتمال ترکیدن لاستیک در این شرایط وجود دارد. همچنین، رانندگی در هوای بسیار گرم یا بسیار سرد، به دلیل تخلیه شرایط بهینه برای عملکرد لاستیک، ممکن است منجر به فرسایش زود هنگام آن شود.
استفاده از تایرهای نامناسب
استفاده از تایرهایی که برای شرایط خاصی از رانندگی طراحی شدهاند، در شرایط مختلف ممکن است منجر به فرسایش زودتر یا خرابی لاستیکها شود. به عنوان مثال، استفاده از تایرهای مناسب برای فصل تابستان در فصل زمستان، یا برعکس، میتواند به این نتیجه برسد.